وچینگ تحصیلی و نقش آن در بهبود وضعیت آموزشی

کوچینگ (مربی گری) چیست؟

کوچینگ نوعی راهنمایی است که در آن فردی به عنوان کوچ سعی می‌کند تا به افراد دیگر راهنمایی دهد. در کوچینگ، فردی که قرار است از کوچ راهنمایی بگیرد، یک رابطه دوستانه با هم ایجاد می کنند.

همه ما در زندگی خودمان ممکن است در مواقعی نیاز به مربی یا کوچ پیدا کنیم. به عنوان مثال، فرض کنید که در دانشگاه و یا دبیرستان عضو یک تیم ورزشی مانند بسکتبال هستیم ولی در این زمینه مهارتی نداریم. بنابراین برای این که در این زمینه مهارتمان را افزایش دهیم سعی می‌کنیم تا به صورت سیستماتیک در این زمینه تمرین داشته باشیم تا بتوانیم بهتر این بازی را انجام دهیم. پس ممکن است برای این کار روش‌های مختلفی را مورد استفاده قرار دهیم. به عنوان مثال ممکن است بخواهیم به کلاس‌های آموزشی بسکتبال برویم و یا ممکن است بخواهیم از یک معلم خصوصی در زمینه بسکتبال استفاده کنیم و یا این که ممکن است از یک "مربی" استفاده کنیم. یک مربی می تواند ما را در رسیدن به هدفمان یاری دهد و به ما بسکتبال بیاموزد.

استفاده از مربی با رفتن به کلاس بسکتبال و یا حتی با گرفتن معلم خصوصی در زمینه بسکتبال متفاوت است. وقتی که به کلاس بسکتبال می‌رویم، به صورت سیستماتیک، اصول بسکتبال به ما یاد داده می شود و استاد مطالبی را درباره چگونگی بسکتبال بازی کردن و قوانین بسکتبال و چگونگی پیروزی در این بازی به ما یاد می‌دهد. همچنین وقتی که از یک معلم خصوصی استفاده می کنیم هم اوضاع تقریباً به همین منوال است. این در حالی است که وقتی که از یک مربی برای بازی بسکتبال استفاده می‌کنیم، در حقیقت یک دوست پیدا می‌کنیم که این دوست از پله اول دست ما را می‌گیرد و کم کم ما را به پله‌های بعدی می برد و ما را به موفقیت می رساند. تفاوت یک مربی با استاد و یا معلم بسکتبال این است که یک مربی، به شاگردانش ماهی گیری می آموزد و این در حالی است که یک استاد و یا معلم بسکتبال، تنها به آن ها ماهی می دهد. به عبارت دیگر، استاد و یا معلم بسکتبال، تنها به شاگردان خودش یاد می دهد که چگونه روشی را برای بهتر کردن اوضاع داشته باشند.

یکی از مهم ترین جنبه‌های کوچینگ، کوچینگ در زمینه تحصیل و آموزش است. افرادی که می‌خواهند در زمینه آموزشی موفق شوند از این نوع کوچینگ استفاده می‌کنند. کوچ های آموزشی معمولاً برای افرادی مورد استفاده قرار می گیرند که بخواهند از نظر آموزشی و تحصیلی وضعیت خودشان را بهبود ببخشند. در چنین مواردی نیاز به داشتن یک مربی که تمام چم و خم کار را یاد گرفته باشد احساس می شود. چرا که با در اختیار بودن چنین کوچی می توان تا حدود زیادی میزان پیشرفت آموزشی را تضمین کرد. وقتی که یک چنین کوچی وجود داشته باشد، می توان با اطمینان بیان کرد که بهترین مسیر و راه پیشرفت آموزشی به فرد نشان داده خواهد شد. یکی از اصول مهم کوچینگ تحصیلی این است که راه حل مشکلات افراد در دست خود این افراد است. بنابراین افراد می توانند بهترین مسیر پیشرفت تحصیلی خود را خودشان پیدا کنند. نقشی که مربیان در کوچینگ تحصیلی بازی می کنند دقیقاً مانند نقش یک فرد تسهیل کننده است و اصلاً شباهتی به نقش یک مشاور ندارد. در حقیقت در کوچینگ تحصیلی نیز مانند بسیاری از کوچینگ‌های دیگر، سعی می شود تا فرد را از توانایی های خودش آگاه سازند تا بتواند خودش با برنامه ریزی نماید و  کارهای خودش پیش ببرد. پس می توان این گونه گفت که کوچ های تحصیلی در حقیقت به نوعی تسهیل کننده هستند که این تسهیل کننده ها می‌توانند به افراد کمک کنند تا وضعیت تحصیلی خودشان را پیدا کنند و بدانند که از نظر تحصیلی در چه موقعیتی قرار دارند.

وقتی که فردی به یک کوچ آموزشی مراجعه می کند، این مربی آموزشی به این فرد توضیحات کلیشه ای را نمی دهد. بلکه، سعی می کند تا با استفاده از برخی از ابزارهایی که در اختیار دارد با این فرد ارتباط برقرار کند.

ابزارهایی که کوچ ها در زمینه آموزشی از آن ها برای ارتباط برقرار کردن با شاگردان استفاده می کنند .

ابزارهایی که کوچ های آموزشی سعی می کنند تا با استفاده از آن با افراد ارتباط برقرار کنند شامل موارد زیر می شوند.

گوش دادن به شیوه ای فعالانه به شاگردان

یکی از روش های موثری که کوچ های آموزشی می توانند به وسیله آن با شاگردان خودشان ارتباط برقرار کنند، همین شیوه گوش دادن به شیوه ای فعالانه می باشد. در این روش، کوچ از شاگردان خود می خواهند که شروع به حرف زدن بکنند و درباره موقعیت فعلی تحصیلی خود و موقعیتی که در آینده تمایل دارند داشته باشند به آن ها اطلاعاتی را بدهند. همزمان با این که شاگردان شروع به حرف زدن می کنند، مربیان در برخی از موارد که نیاز بود، ایرادات آن ها را به آن ها گوشزد می کنند و به آن ها می گویند که برای موفقیت تحصیلی باید چکار کنند. بنابراین با این شیوه خود شاگردان نیز برای صحبت کردن بیش از پیش تشویق می شوند و سعی می کنند تا دوباره صحبت کنند و مربیان نیز می توانند هم به این شکل ارتباط باکیفیت تری با شاگردان داشته باشند و هم این که می توانند به شکل مفیدتر و موثرتری اطلاعات خودشان را به آن ها انتقال دهند.

پرسش کردن به شکل فعالانه و طرح پرسش های اثربخش به شیوه ای فعال

یکی دیگر از روش هایی که با استفاده از آن کوچ های آموزشی می توانند با شاگردان خودشان ارتباط برقرار کنند، پرسش کردن به شیوه فعالانه و طرح پرسش ها به شیوه ای است که علاقه شاگرد به ادامه کار را تقویت کند. در این روش، کوچ های آموزشی سعی می کنند تا پرسش هایی را مطرح کنند و به این روش کاری کنند تا به شیوه ای فعال و مناسب، انگیزه ای را برای ادامه فرآیند کوچینگ در شاگردان خودشان ایجاد کنند. استفاده از این شیوه منجر می شود تا شاگردان بخواهند هرچه بیشتر این فرآیند را دنبال کنند و اطلاعات بیشتری را در اختیار این کوچ آموزشی قرار دهند. بنابراین استفاده از این روش می تواند به شکل موثری شاگردان را به ادامه فعالیت با کوچ تشویق کند.

استفاده از روش بازخورد  در هنگام مکالمه با شاگردان

از دیگر شیوه هایی که کوچ های آموزشی می توانند از آن استفاده کنند تا کیفیت مشاوره و به طور کلی فرآیند کوچینگ را بالا ببرند، استفاده از روش بازخورد در هنگام مکالمه با شاگردان است. در این روش، کوچ های آموزشی سعی می کنند تا سوالاتی را که قرار است از شاگردان بپرسند و یا پیشنهادات و مشاوره هایی را که قرار است به آن ها بدهند را بر اساس عواملی مانند شرایط روحی و روانی شاگردان و وضعیت تحصیلی آن ها و یا حتی پاسخ هایی که به سوالات قبلی آن ها داده اند تنظیم کنند. چنین روشی باعث می شود که کار کوچینگ به شکل فعالانه ای به پیش برود و شاگردان احساس کنند که به جای گوش دادن به حرف هایی تکراری و کلیشه ای، در حال صحبت کردن با یک دوستی هستند که حقیقتا قصد دارد به آن ها کمک کند.

چگونگی انجام فرایند کوچینگ تحصیلی

در پاسخ به این سوال که کوچینگ چگونه انجام می شود باید گفت که کوچینگ نوعی مکالمه است. در حقیقت در کوچینگ، فردی که به عنوان مربی تحصیلی انتخاب می شود و مسئولیت تربیت شاگرد را بر عهده می گیرد؛ تنها در طی چند جلسه با این فرد صحبت می کند.

این مکالمه به گونه ای آموزنده است و باعث می شود که شاگرد از مربی چیزهای زیادی یاد بگیرد. در حقیقت، در کوچینگ به طور کلی و مخصوصا در کوچینگ تحصیلی، در طول مدتی که شاگرد با مربی می گذراند، از او چیزهای زیادی یاد می گیرد که می تواند این چیزها را برای یادگیری بیشتر خودش بکار ببندد.

یکی از موضوعات مهمی که در این فرآیند تاثیر بسزایی دارد؛ چگونگی سوال کردن است. به بیان بهتر می‌توان گفت که کوچینگ تحصیلی در حقیقت نوعی مکالمه است که همراه با سوال کردن است و فردی که در این جا نقش مربی را بازی می‌کند در صورتی که بتواند به خوبی سوال کند، بخش زیادی از کار را انجام داده است.

یک کوچ تحصیلی با تجربه فردی است که به خوبی به تکنیک‌های سوال کردن مسلط باشد و بتواند از این تکنیک ها در زمان مناسب استفاده کند. در حقیقت در کوچینگ، با استفاده از همین تکنیک‌های سوال کردن، به افراد کمک می شود تا بتوانند نکات مثبت درون خودشان و توانایی‌هایی را که برای کارهای مختلف دارند کشف کنند و سعی کنند از این نکات مثبت و توانایی‌ها استفاده کنند.

بنابراین کاری که در کوچینگ تحصیلی انجام می شود این است که مربی در ابتدا سعی می‌کند تا با شاگردش قرار ملاقات هایی بگذارد و سپس سعی می‌کند تا با استفاده از تکنیک‌هایی، با استفاده از سوالات درستی که درباره شاگردش می‌کند، او را یاری دهد تا به نقاط قوت و ضعف خودش آگاه شود.

یکی از کارهای مهمی که در کوچینگ تحصیلی صورت می پذیرد، این است که سعی می شود که شاگردان بتوانند از موقعیتی که دارند آگاه شوند. به عنوان مثال در صورتی که وضعیت تحصیلی شاگردی خوب نیست، وقتی که به جلسات کوچینگ می رود، کوچ سعی می‌کند که در وهله اول کاری کند که این فرد موقعیت خودش را به خوبی دریابد. در صورتی که چنین شد، ادامه دادن فرآیند ممکن می باشد ولی در غیر این صورت، رفتن به جلسات دیگر کوچینگ کاملاً بی معنا و بی ثمر است چون این شاگرد مرحله اول را که پذیرفتن حقیقت است پشت سر نگذاشته است.

چهار ویژگی مهم که یک کوچ تحصیلی باید داشته باشد

رازدار بودن کوچ

یکی از مهم ترین پارامترهای این رابطه، این است که کوچ باید بتواند نسبت به شاگرد خودش رازدار باشد. چون در صورتی که چنین وضعیتی وجود نداشته باشد؛ اعتمادی که شاگرد نسبت به کوچ خود دارد ممکن است از بین برود و بنابراین ممکن است رابطه این دو با هم خراب شود و در نتیجه فرآیند کوچینگ موثر نباشد. به عنوان مثال در صورتی که یک کوچ بخواهد رازهای شاگرد خودش را برای فرد دیگری که این شاگرد او را به عنوان رقیب درنظر می‌گیرد بیان کند؛ شاگرد فکر می‌کند که کوچ با افشا کردن اسرارش، به پر و بال دادن رقبایش کمک کرده است و بنابراین همین موضوع باعث می شود تا رازهای دیگرش را بازگو نکند.

تلاش کوچ برای ایجاد حس اعتماد

یکی دیگر از موضوعاتی که در رابطه بین کوچ و شاگرد اهمیت زیادی دارد این است که باید بین این دو، یک اعتماد متقابل ایجاد شود. به این معنی که کوچ ها باید به شاگردان خود اعتماد کنند تا بتوانند اصطلاحا فوت و فن کار را به آن ها نشان دهند و شاگردان نیز باید به مربیان اعتماد کنند که آن ها دارند بهترین راهی را که به ذهنشان رسیده است را  نشان می دهند. در صورتی که کوچ هت  نسبت به شاگردان اعتمادی نداشته باشند؛ ممکن است در راهنمایی کردن آن ها تمام تلاش خودشان را نکنند و در صورتی هم که شاگردان به کوچ خود اعتماد نداشته باشند؛ ممکن است آن ها در بیان کردن مشکلاتشان در رابطه شان با کوچ  دچار تردید شوند.

دادن احساس امنیت به شاگردان

یکی دیگر از موضوعاتی که در رابطه کوچ ها و شاگردان نقش مهمی انجام می دهد، این است که آن ها باید دقیقاً مانند یک آینه شفاف، تمام عیب‌ها و حسن‌های شاگردان خودشان را به آن ها بیان کنند. چون در صورتی که چنین نباشد؛ رابطه کوچ و استاد به جایی نمی رسد و مشکلات جدی ایجاد می شود که ممکن است این مشکلات دامن گیر کوچ و شاگردان شود. وجود این مشکلات به این دلیل است که در همان ابتدا، شاگرد کوچ را به عنوان یک آیینه ای شفاف که تمام ایرادات و مشکلات او را گوشزد می کند می پذیرد. بنابراین در صورتی‌که چنین وضعیتی ایجاد نشود و به عنوان مثال کوچ از بیان کردن برخی از عیب‌های شاگردش سرباز بزند؛ شاگرد به وجود عیب در خودش پی نمی برد و بنابراین نمی‌تواند این ایرادات را برطرف کند و در پی آن کوچ را برای این کار مسئول می‌داند. بنابراین یک کوچ که به عنوان یک مربی حرفه ای عمل می‌کند.

قضاوت نکردن کوچ

یکی از موضوعات مهم در کوچینگ این است که کوچ نباید نسبت به شاگردانش پیش داوری داشته باشد. در صورتی‌که چنین باشد، شاگرد اطمینان خودش را نسبت به او از دست می‌دهد و بنابراین ممکن است نتواند به اندازه ای که نیاز است رابطه مثبتی با کوچ خود داشته باشد. بنابراین کوچ  قابل اطمینان است که باورهای خودش از شاگرد خودش را بیان کند و در عین حال کاری کند که این قضاوتش کاملاً بی طرفانه و بدون پیش فرض باشد.